Het einde van de verzuimbegeleiding zoals wij het nu kennen?

Op 16 april is het congres voor de register casemanagers en die dag zullen er zo’n 1.000 tot 1.500 verzuimprofessionals vol aandacht naar de uitgenodigde sprekers komen luisteren. Iemand van de Raad van Bestuur van UWV komt vertellen wat of hoe de aanpak van het herstelplan zal zijn en een directielid van het ministerie van Sociale Zaken gaat de laatste actualiteiten uitleggen. Ook komt er een antropologe aan het woord die in haar voorbeelden graag gebruik maakt van antropomorfisme (het toekennen van menselijke eigenschappen aan dieren). De vierde spreker is een vertegenwoordiger van het CPB die gaat spreken over financiële prikkels die werken (dat zijn er tot nu toe geen, maar dat terzijde). Voorwaar allemaal mooie sprekers van uitstekend kaliber en prima onderwerpen waar niets mis mee is en ik zou me als erelid moeten verheugen op een prachtige informatieve dag vol leuke ontmoetingen met oud studenten. Was het maar zo, dan zou het alvast een prachtig verjaardagscadeau voor de 17^e zijn, maar helaas is dit niet zo en ik denk dat dat ik daarom verstek moet laten gaan. Dat is, ook gelet op het grote nieuws dat komende week publiek wordt, nogal een dingetje omdat er daardoor juist tal van extra redenen zijn om tijdens de netwerksessies de nodige collega’s toch de hand te schudden en te spreken.

Maar waarom die twijfel? 

Stel dat het RSC-bestuur me aan het begin van het congres 5 tot 10 minuten spreektijd zou geven dan zou ik me eerst kort voorstellen aan de casemanagers die me nog niet kennen en vervolgens zou ik iedereen in de zaal een paar vragen stellen.

• Wie van jullie is blij met zijn of haar werk als casemanager?
• Wie van jullie hoopt dit nog jaren te kunnen doen?
• Wie van jullie zou het erg vinden wanneer er de komende 3 jaar ergens tussen de 50% en 70% van de hier aanwezigen de werkzaamheden die ze nu doen niet meer zal uitvoeren (dus zijn of haar baan als casemanager kwijt zal zijn)?   

Daarna zou ik uitleggen waardoor dit gaat ontstaan en gebeuren en vervolgens  de volgende opdracht voor de rest van de dag meegeven: stel dat deze theorie klopt, wat is dan voor jou de toegevoegde waarde van het huidige dagprogramma? Maar zonder spreektijd geen uitleg en daarom hier via Verzuimdynamiek.nl een korte uitwerking hoe zich deze kaalslag binnen het casemanagement (en andere verzuim gerelateerde beroepen) naar alle waarschijnlijkheid gaat voltrekken.

Technocratische en wetbepaalde beroepen

Het kenmerk van deze beroepen is dat veel van de acties en handelingen wettelijk en tijdsbepaald zijn. Dit zijn bij uitstek goed programmeerbare data die maken dat de verzuimbegeleiding in Nederland tegenwoordig vooral wordt ingegeven door de in systemen gebouwde actiemodellen op basis van de wet verbetering Poortwachter. Onderstaand zijn de voor een casemanager bekende activiteiten en de tijdslijn grofweg als voorbeeld aangegeven: het schema geeft aan wat er wanneer moet gebeuren.

Op deze manier ontstaat de reactielijn die vervolgens een enorme lijst met activiteiten genereert: belletjes, doorgeven van tal van meldingen, opstellen van plannen, organiseren van interventies en re-integratie, etc. etc. Al deze activiteiten worden in een dossier vastgelegd, het zogenaamde verzuimdossier, en dat wordt na 2 jaar verzuim samen met het medisch dossier (dat de bedrijfsarts heeft verzorgd) door UWV beoordeeld. Wanneer UWV de re-integratie inspanningen positief heeft beoordeeld ondergaat de werknemer een keuring voor de WIA. Wanneer UWV echter van mening is dat de inspanningen onvoldoende waren krijgt de werkgever een sanctie; (maximaal) een extra jaar loondoorbetaling. 

Mensenwerk, maar hoe lang nog?

Het grootste deel van de door wet- en regelgeving bepaalde reactie-activiteiten is nu mensenwerk die hun werkzaamheden qua verslaglegging, interventies en re-integratie-activiteiten in de genoemde verzuimsystemen administreren. Denk hierbij aan activiteiten, bezoeken en verslaglegging die door wordt uitgevoerd door bedrijfsartsen, praktijkondersteuners voor de verzuim-intake, casemanagers, arbeidsdeskundigen, specialisten 2^e spoor, etc.  Nog wel, maar de verwachting is dat steeds meer van deze werkzaamheden in de (zeer) nabije toekomst met behulp van kunstmatige intelligentie (KI) door computers en bots kan worden uitgevoerd: de digitale arbodienstverlening.   

Marktwerking en HR

Het is aannemelijk dat (met name door de wettelijk gedefinieerde tijdslijnen en de vast omlijnde acties) steeds meer rollen en taken als parameters digitaal zullen gaan worden ingevuld. Deze gedigitaliseerde arbodienstverlening zal goedkoper worden aangeboden en daarna is het een kwestie van tijd dat bij werkgevers de marktwerking door de goedkopere tarieven ontstaat. En omdat de aankoop van deze nieuwe dienstverlening een werkgeverskeuze is zal aansluitend HR haar intrede doen om deze nieuwe vorm van dienstverlening adequaat bij de werkgever te introduceren en te implementeren.

HR gaat de digitale verzuimbegeleiding bij de werkgever introduceren en implementeren

Maar hoe zou dat dan het beste kunnen werken, hoe moeten zulke nieuwe processen dan optimaal worden ingericht? Wat zijn straks de belangrijkste veranderingen en hoe kunnen die het beste worden gemanaged? Ook zouden we onszelf met betrekking tot het casemanagement (en andere verzuimbegeleiders) de volgende vragen (niet uitputtend) kunnen stellen:

• Wat is de nieuwe rol of is er nog wel een rol?
• Welke activiteiten blijven bestaan?
• Welke activiteiten en spelers zullen nieuw zijn?
• Welk inductief onderzoek is voor het beantwoorden van deze vragen nodig?

Terugkomend op de twijfel

In hoeverre bieden de sprekers vanuit het thema ‘samen verantwoordelijk’ en de aanmoediging tot ‘eigenaarschap’ met hun toekomstvisies ook maar iets van houvast wanneer de digitale arbodienstverlening binnenkort haar intrede doet? Bieden de op 16 april aanstaande te bespreken onderwerpen en de vertaalslag, zoals bijvoorbeeld UWV over UWV, daarvoor überhaupt aanknopingspunten?   

Het duurt nog een paar weken en dat geeft nog wat tijd om na te denken dus wie weet. En los daarvan wens ik jullie hoe dan ook alvast een informatieve, fijne en gezellige dag! 

Bedankt voor het lezen,

Vriendelijke groet,

Herwin Schrijver maart 2025